Józef św.

Biogram

Święty Józef Oblubieniec był małżonkiem Marii z Nazaretu i opiekunem Jezusa. Dokładne miejsca i daty jego narodzin oraz śmierci pozostają nieznane. Głównym źródłem wiedzy o życiu św. Józefa są Ewangelie i apokryfy. Święty pochodził z rodu Dawida, z miasta Betlejem. Z zawodu był cieślą.

Początki kultu świętego nie są znane. Pierwsze opinie na temat jego świętości pochodzą od św. Augustyna. Jego domniemany grób w dolinie Jozafata czczono dopiero od XVII wieku. Kult świętego rozwinął się w VIII wieku na Wschodzie, a na Zachodzie od XII wieku, dzięki kierunkom reformistycznym w Kościele, które akcentowały kult Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, wartość ubóstwa oraz pracy fizycznej. Jego wspomnienie obchodzone jest 19 marca i 1 maja. Prawdopodobnie pierwszy kościół ku czci św. Józefa został wzniesiony w Nazarecie przez cesarzową Helenę. Najstarszą w Europie jest świątynia św. Józefa w Bolonii z 1129 roku. W Polsce kościoły pod wezwaniem św. Józefa pojawiły się w XVII wieku. Do najstarszych należą: kościół Karmelitanek bosych w Lublinie (1624), Bernardynek w Krakowie (1646) i Cystersów w Krzeszowie (1692). Obecnie w Polsce znajduje się około 250 kościołów pod wezwaniem tegoż świętego. Szczególny jego kult szerzy sanktuarium św. Józefa w Kaliszu, skąd m.in. w 1994 roku rozpoczęła się peregrynacja kopii cudownego wizerunku patrona po diecezji kaliskiej.

W ikonografii św. Józef przedstawiany jest jako brodaty mężczyzna w średnim wieku, rzadziej jako starzec z siwą brodą. W sztuce średniowiecznej ukazywano go w stroju mieszczańskim albo żydowskim (w spiczastej czapce, zwanej ghetto). Często przedstawiano go również w długiej, luźnej szacie, w najnowszych przedstawieniach w stroju rzemieślnika. Najbardziej popularnym atrybutem świętego jest biała lilia, symbol niewinności. Kolejne to: prosta lub zagięta laska, kij pasterski, zakwitająca laska bądź różdżka, która pojawia się w scenach Wyboru Oblubieńca i Zalśubin. Następne atrybuty związane są z wykonywanym przez świętego zawodem stolarza (topór, piła, cyrkiel, hebel, dłuto i inne). Czasem w scenie Bożego Narodzenia św. Józef trzyma w dłoni świecę lub latarnię. Święty jest czczony jako patron rodzin, robotników, stolarzy, gospodarzy oraz ojców. Papież Pius IX 8 grudnia 1870 ogłosił go patronem Kościoła powszechnego.